Besluit  02 Gemeenteraad

Aanleiding en context

Heden zijn er drie lopende reglementen die het beheer, gebruik en de afspraken rond de gemeentelijke begraafplaatsen alsook de administratieve procedures bij een overlijden in Londerzeel vastleggen. Met name het huishoudelijk reglement op de begraafplaatsen, het politiereglement op de begraafplaatsen en het gemeentelijk retributiereglement. Teneinde administratieve vereenvoudiging te bekomen, werd een oefening gemaakt om de reglementering te centraliseren in twee reglementen. Eén retributiereglement en een algemeen huishoudelijk reglement.

Bijkomend werd binnen een organisatiebrede werkgroep (vertegenwoordiging van burgerzaken en de dienst openbaar domein) een evaluatie-oefening gemaakt van de huidige reguliere werking met als doelstelling om deze te verbeteren. Op basis van de resultaten werden de verbeterpunten geïmplementeerd in een ontwerp van reglement. In één beweging werd eveneens het retributiereglement verfijnd, waar afgezien van het toevoegen van een retributie voor naamplaatjes aan strooiweiden ten bedrage van 15 euro geen inhoudelijke wijzigingen aan werden toegevoegd. Binnen de gemeentelijke werkgroep kwamen eveneens andere aspecten binnen het beheer en opvolgen van overlijdens en begraafplaatsen aan bod.

Juridische grond

- decreet lokaal bestuur van 22 december 2017 en latere wijzigingen

- decreet van 16 januari 2004 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging en de uitvoeringsbesluiten ervan

- omzendbrief van 20 september 2024 over de toepassing van het decreet van 16 januari 2004 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging en de uitvoeringsbesluiten ervan

- beslissing van de gemeenteraad van 28 april 2020 houdende goedkeuring van het huishoudelijk reglement op de begraafplaatsen

- beslissing van de gemeenteraad van 23 juni 2015 houdende goedkeuring van het politiereglement, hoofdstuk begraafplaatsen

- beslissing van de gemeenteraad van 25 november 2008 houdende goedkeuring van het retributiereglement begraafplaatsen 

Motivering

Een inhoudelijke wijziging van het reglement begraafplaatsen drong zich op in functie van administratieve vereenvoudiging (van 3 naar 2 reglementen) en op basis van onderstaande aandachtspunten/verbeterpunten. In het ontwerp van huishoudelijk reglement zijn de inhoudelijke wijzigingen aangeduid door middel van opmerkingen.

• In functie van beheer en organisatie van de diensten is het wenselijk om duidelijke tijdsblokken af te bakenen waarbinnen begravingen kunnen worden uitgevoerd op de gemeentelijke begraafplaatsen. Dit gegeven vergt immers steeds personeelsinzet en een voorafgaande planning. Door de tijdsblokken in te stellen via een digitale agenda/afsprakensysteem, verbeteren we de interne efficiëntie en kunnen we een kwaliteitsvolle dienstverlening naar de burger toe beter garanderen.
• Voor geconcedeerde kelders is binnen de huidige reglementering de beperking op vlak van capaciteit afgelijnd op maximaal 2 stoffelijke overschotten. Gelet op de vraag naar uitbreiding en de technische mogelijkheid ervan, is het wenselijk deze uit te breiden naar 3 stoffelijke overschotten (2 kisten of 1 kist en 1 of 2 urnen). Idem wat betreft de urnenkelders, waar de capaciteit werd uitgebreid tot maximaal drie urnen.
• Op 20 september 2024 verscheen er een omzendbrief met betrekking tot een aangepaste regelgeving met betrekking tot de begraafplaatsen en lijkbezorging. Deze veelal administratieve aanpassingen dienen te worden geïntegreerd in de gemeentelijke reglementering. Concreet handelt dit over het gegeven om ook het begraven van stoffelijke resten van gezelschapsdieren toe te laten onder welbepaalde voorwaarden alsook de actualisatie van de administratieve bepalingen bij ontgravingen.
• In praktijk ervaart de dienst openbaar domein geregeld conflicten met nabestaanden met betrekking tot het naleven van de afmetingen van graftekens op het terrein. Dit geeft problemen naar onderhoud en beheer van de begraafplaats toe. De vereiste en correcte afmetingen van graftekens, net zoals het onderhoud ervan werden verfijnd en concreet geformuleerd in het nieuw voorstel van reglement.
• Ook wat het tijdstip betreft, blijkt dat leveranciers van graftekens deze in praktijk komen plaatsen zonder de technische diensten hiervan vooraf in kennis te stellen. Idealiter beschikt de dienst openbaar domein over een duidelijke schets van het grafteken vooraleer dit wordt geplaatst. Dit om eventuele afwijkingen van de wenselijke situatie te kunnen vaststellen en laten aanpassen.
• De administratieve modaliteiten in de huidige reglementering zijn nog steeds actueel maar zijn eerder vaag en ambtelijk geschreven. Een verduidelijking binnen een nieuw reglement is wenselijk.
• Voor de strooiweiden ontbreekt heden een eenvormige werkwijze om de namen van de overledenen weer te geven. Idealiter gebeurt dit via een gedenkzuil met naamplaatjes door het lokaal bestuur, waardoor dit gegeven werd opgenomen als bijkomend artikel in het retributiereglement.

Naast de reglementering, is het wenselijk om de procedure tot ontruiming van graven periodiek vorm te geven en structureel in te bedden binnen de meerjarenplanning. Dit om een efficiënt en consequent beheer van de begraafplaatsen mogelijk te maken. Dit naar aanleiding van de grote ontruimingsoefening die plaatsvond in 2023. Het periodieke inplannen maakt dergelijke projecten meer beheersbaar en betekent ook een correcte opvolging van concessies.

Wat betreft het inventariseren van het funerair erfgoed, hebben de vrijwilligersgroep "De Immortellen" prachtig werk geleverd de afgelopen jaren. Het inventariswerk zit er eveneens op, terwijl er op korte termijn geen aanbod aan andere vrijwilligerstaken rond dit domein op de pijlers staat. Het is aldus wenselijk om deze vrijwilligerswerking zorgzaam stop te zetten, waarbij de vrijwilligers worden gewaardeerd en worden doorverwezen naar andere vrijwilligersprojecten binnen de gemeente (bij interesse).

Financieel aspect

De budgettaire impact met betrekking tot de wijzigingen op het huishoudelijk en het retributiereglement is minimaal. De retributies zijn immers ongewijzigd gebleven, daar deze na een vergelijking in lijn liggen met de tarieven van andere/omliggende besturen. Enkel de retributie bij de naamplaatjes bij strooiweides zijn bijkomend voorzien, voor een bedrag van €15/stuk.

Informatief: de opbrengst van concessies schommelt van jaar tot jaar (2022: €80.000 - 2023: €70.000 - 2024: €100.000)

Een periodieke ontruiming van graven naar aanleiding van vervallen concessies/termijnen heeft een budgettaire impact, geraamd op €50.000 per twee jaar. Dit budget is heden niet voorzien en dient meegenomen te worden bij de opmaak van het meerjarenplan indien hiervoor wordt gekozen.

Amendement

Er werd op 17 april 2025 door raadslid Sanne Eeckelers (N-VA) volgend amendement ingediend :

In artikel 26 een bijkomende alinea toe te voegen : 'De koesterboom op begraafplaats Beemden is geplant om de niet-wettelijk erkende stilgeboren kindjes te herdenken. Enkel linten die via inschrijving in het sterrenregister verdeeld werden aan de ouders, mogen in de boom gehangen worden.'

Stemming van dit amendement :

Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen.